“`html
T24 Haber Merkezi
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, sabah saatlerinde Heyet Tahrir Şam’ın (HTŞ) Suriye’nin başkenti Şam’ı kontrol altına aldığını ve Devlet Başkanı Beşar Esad’ın ülkeyi terk ettiğini açıklamasının ardından Katar’da basın toplantısı düzenleyerek önemli mesajlar verdi. Fidan, Türkiye’nin süreçteki rolünü vurguladı: “Yeni hükûmet, tüm tarafları kapsayıcı bir yaklaşım sergilemeli ve muhalif gruplar bir araya gelmelidir. Devlet kurumlarının korunması ve etkin bir şekilde çalışmaları sağlanmalıdır. Bütün bu anlayışla, Suriye’de barış ve güvenliği tesis etmek için tüm imkanlarımızı seferber edeceğiz.”
Bakan Fidan, Esad yönetiminin çöküşünü, “Astana sürecinin başladığı 2016’dan itibaren rejim ciddi bir zaman kaybetti. Problemlerle ilgilenmedikleri gibi, kurumsal yetenek eksiklikleri üzerinde de durmadılar. Sonuçta kritik zamanı değerlendirmediler ve Halep’in düşmesi gibi gelişmeleri beraberinde getirdiler.” sözleriyle ifade etti. Ayrıca, Türkiye’nin Suriye’nin yeniden inşası konusunda komşu ülkeler ve mevcut yönetimle iş birliği içinde olacağını belirterek, Esad’ın muhtemelen ülke dışına çıkmış olabileceğini söyledi. Fidan, “Cumhurbaşkanımız bu konuyla ilgili son derece nettir; Suriyeli mültecilerin ülkelerine dönmesi bizim önceliğimizdir. Bu amaçla çalışmalara başladık.” mesajını da verdi.
Bakan Fidan, Qatar’daki “Doha Forum 2024” kapsamında düzenlenen basın toplantısında açıklamalarda bulundu.
Fidan’ın görüşlerinin başlıcaları şöyle:
“Suriye’nin toprak bütünlüğü ve refahı önem taşımaktadır. Geçiş döneminde özellikle DAEŞ ve PKK’nın avantaj sağlamamasına yönelik tüm önlemleri alıyoruz.”
“Tüm azınlıklar adil bir şekilde muamele görmelidir. Yeni hükümet, tüm tarafları kapsayıcı bir tutum içerisinde olmalı ve muhalefet güçleri birleşmelidir. Devlet kurumları korunmalı ve etkili çalışmaları sağlanmalıdır. Bu doğrultuda Suriye’de barış ve güvenliği sağlamak için gerekli adımları atacağız.”
“Bölgesel ve uluslararası aktörlerle son günlerde yoğun görüşmeler gerçekleştirdik. Geçtiğimiz günler, Suriye’nin geleceği açısından son derece önemliydi. Astana ülkeleri, Türkiye, Rusya ve İran bu meseleleri ele aldı. Rusya ve İran’ın yapıcı yaklaşımını önemsiyoruz. BM Suriye Özel Temsilcisi de bu süreçte kıymetli katkılarda bulundu. Ayrıca, Suudi Arabistan, Katar, Mısır ve Ürdün gibi kardeş ülkelerle de bir araya geldik.”
“ABD ile de sürekli temaslarımız var. Bölgesel ve uluslararası aktörlerle iş birliklerimizi sürdüreceğiz.”
“Esad Muhtemelen Suriye Dışında”
Bakan Fidan, basın toplantısının ardından soruları yanıtladı. Fidan’a, Esad’ın nerede olduğuna dair sorular yöneltildi. Bu konuda kesin bir bilgi veremeyeceğini vurgulayan Fidan, “Esad’ın nerede olduğunu kesinlikle bilmiyoruz; muhtemelen Suriye dışındadır,” yanıtını verdi.
“Türkiye’nin Geçiş Dönemindeki Rolü Önemli”
Reuters muhabirinin “Suriye’nin istikrarlı bir geçiş dönemi geçirmesi için Türkiye ne gibi adımlar atıyor?” sorusu üzerine Fidan şu şekilde yanıt verdi:
“Uzun bir süredir Suriye’nin istikrarı için çaba göstermekteyiz. Problemleri ve aktörleri yakından tanıyoruz. Sivil halkla iş birliği yaparak olumlu bir geçiş sürecini sağlamak hedefindeyiz. Bölgesel ve uluslararası aktörlerin bu sürece dahil olması gerekmektedir. Temel hizmetlerin sunulması ve sivil halka zarar vermekten kaçınılmaması büyük önem taşıyor.”
Bakan Fidan, “Sadece Türkiye’nin değil, diğer bölgesel ve uluslararası güçlerin de bu sürece dahil olması şart”
Bakan Fidan, “Son günlerde Sayın Esad ile herhangi bir temasımız olmadı. Genel olarak Türkiye, Esad’a ulaşmaya çalışıyordu ama bu çabalar sonuç vermedi. Suriyeli mültecilere yönelik endişelerimiz ve onların geri dönüşü için yapmamız gerekenler var,” dedi.
15 Yıl Süren Savaşın Kısa Sürede Sona Ermesinin Anlamı
TRT World’ün “Savaşın bu denli kısa sürede sona ermesini nasıl açıklarsınız?” sorusuna, Fidan cevap olarak şunları aktardı:
“Savaşın dondurulduğu 2016’dan bu yana rejimin çok değerli bir süreyi değerlendiremediğini gözlemledik. Öne çıkan sorunları ele almadıkları gibi, mevcut problemlerle ilgilenmediler. Halep’in düşmesi bunun bir örneğidir.”
Suriye’nin Yeniden İnşa Sürecindeki Rolümüz
“Türkiye, bölge ülkeleriyle Suriye’nin yeniden inşası konusunda önemli bir rol oynayacak. Ekonomik ve sosyal sorunlara çözüm üretmek için mevcut yönetimle iş birliği yapacağız.”
“Muhalif gruplar arasında bir koordinasyon mekanizması mevcut ve bu mekanizma daha da iyileşecektir. Umut ediyoruz ki, birlikte düzenli bir çalışmaya geçebiliriz. Terörizm konusunda ise DAEŞ ve PKK’nın bu durumu kötüye kullanmamasına yönelik önlemler almaktayız. Bu konuda Amerikalı dostlarımızla sürekli irtibat halindeyiz.”
Bakan Fidan, basın toplantısının sonunda Türkçe olarak şunları ekledi, “Türkiye, Suriye’nin toprak bütünlüğü için uluslararası güçlerle birlikte çalışacak. Katar, bu bağlamda önemli bir ortak olarak yanımızda duruyor. Amerika ile de görüşmelerimiz sürmekte, güvenlik konusundaki hassasiyetlerimizi paylaşıyoruz. Suriye halkı için daha iyi günler görebileceğimizi umut ediyoruz. Cumhurbaşkanımızın vurguladığı gibi, Suriyeli mültecilerin geri dönüşü bizim için kritik bir öneme sahip.”
“`
